به فضایی از گوش که در پشت پرده گوش قرار دارد، گوش میانی گفته می شود. گوش میانی در حس شنیداری افراد نقش مهمی ایفا می کند.

ساختار گوش میانی

در گوش میانی سه استخوان ظریف قرار دارند که ارتعاشات فیزیکی ناشی از اصوات را از پرده گوش یا همان پرده صماخ می گیرند و به گوش داخلی منتقل می نمایند.

هر گونه مشکل در گوش میانی می تواند روی شنوایی تاثیر بگذارد.

گوش میانی از راه یک مجرا به نام کانال اُستاش با حلق در ارتباط است. این مجرا سه کار انجام می دهد:

1. تهویه هوای موجود در گوش میانی
2. تخلیه ترشحات گوش میانی به سمت حلق
3. محافظت از گوش میانی در مقابل ورود عوامل بیماریزا

 اگر این کانال استاش به هر دلیل مثلا به دلیل آلرژی یا سرماخوردگی از داخل حلق مسدود شود، چه اتفاقی می افتد؟ هوای داخل گوش میانی به طور کامل جذب خون می شود. سپس، حالت مکش یا خلاء موجود در این فضا، باعث تجمع مایع در گوش میانی می گردد.

این مایع در ابتدا استریل است و باکتری یا ویروسی در آن نیست. اگر به هر ترتیب، باکتری یا ویروسی موفق شوند به محل تجمع این ترشحات راه یابند، در آنجا تکثیر شوند و استقرار یابند، عفونت گوش میانی اتفاق می افتد.

عفونت گوش میانی چیست؟

بنابراین به هرگونه استقرار عوامل عفونی به خصوص باکتری در پشت پرده گوش، عفونت گوش میانی گفته می شود.

علائم عفونت گوش میانی

با توجه به آنچه در بالا گفته شد، علائم عفونت گوش میانی به طور معمول، شامل موارد زیر می شود:

• گوش درد
• مشکلات شنوایی یا همان گرفتگی گوش
• ترشح مایع از گوش

علائم بالا در صورت بروز عفونت گوش میانی در بزرگسالان تظاهر می یابد. اگر عفونت گوش میانی در کودکان رخ دهد علائم زیر را به طور شایع شاهد خواهیم بود:

• اختلال در خواب
• گریه کردن زیاد
• بی تابی
• تب
• سردرد
• کاهش اشتها

آیا لوزه سوم در کودکان با بروز بیشتر عفونت گوش همراه است؟

در بسیاری از کودکان لوزه ها بزرگ می شوند. لوزه سوم که در انگلیسی به آن آدنویید (adnoid) می گویند در بالای حلق و پشت بینی قرار دارد. سوراخی که کانال استاش از راه آن گوش میانی را به حلق متصل می کند در نزدیکی آن وجود دارد. اگر آدنویید یا همان لوزه سوم بزرگ شود، با انسداد لوله استاش زمینه را برای عفونت گوش میانی فراهم می کند.

پیشگیری از عفونت گوش میانی

برای جلوگیری از ابتلا به عفونت گوش میانی باید نکات زیر را رعایت کرد:

• پرهیز از کشیدن سیگار یا قلیان یا قرارگیری در معرض دود دست دوم آنها
• جلوگیری از سرما خوردن تا حد امکان
• بالا نگه داشتن نوزاد یا نونهال در زمان تغذیه با شیشه شیر

درمان عفونت گوش میانی

به طور کلی، درمان عفونت گوش میانی شامل دو بخش است:

• تسکین درد که برای این منظور داروهای خوراکی ممکن است تجویز شود
• آنتی بیوتیک ها شاید یکی از بخش های مهم رفع عفونت از گوش میانی باشند. تجویز زودهنگام آنتی بیوتیک در نونهالان زیر شش ماه سن باید در اسرع وقت آغاز شود.

غده پاروتید یکی از غدد بزاقی اصلی به شمار می رود. این غده بزاقی پشت استخوان فک پایینی قرار دارد. بزاق تولیدی توسط غده پاروتید و سایر غدد بزاقی در هضم غذا، مرطوب نگه داشتن محیط دهان و جلوگیری از پوسیدگی دندان ها نقش مهمی ایفا می کند. در غده پاروتید هم ممکن است مانند سایر غدد بزاقی دهان بیماری هایی رخ دهد. سنگ بزاقی یکی از این بیماری هاست. اگر سنگ به اندازه ای باشد که باعث بسته شدن مجاری خروجی بزاق شود، باعث تورم و درد هنگام غدا خوردن می شود. غده پاروتید ممکن است هدف عوامل عفونی هم قرار گیرد. عفونت غده پاروتید با باکتری ممکن است رخ دهد. درد و تورم و تولید چرک یا بهتر است گفته شود بوی عفونی در دهان، از علائم عفونت غده پاروتید به شمار می روند. عفونت های ویروسی هم می توانند باعث درگیری غده پاروتید شوند. شایع ترین عفونت ویروسی که غده پاروتید را تحت الشعاع قرار می دهد، اوریون است. در این عفونت ویروسی ممکن است یک یا هر دو غده پاروتید درگیر شوند. تورم مهم ترین علامت درگیری غده پاروتید در عفونت های ویروسی به شمار می رود. در غده پاروتید ممکن است کیست هم به وجود بیاید. کیست غده پاروتید به طور معمول به سبب مشکلات قبلی مانند تومور، ضربه، سنگ بزاقی یا عفونت در غده پاروتید پدید می آید. غده پاروتید هم مانند سایر اعضای بدن ممکن است محل ظهور تومورهای خوش خیم و بدخیم باشد. بیشتر تومورهای ایجاد شده در غده پاروتید خوش خیم هستند. این تومورها باعث ایجاد تورم و بزرگی غده پاروتید می شوند. تورم در غده پاروتید در پشت استخوان فک و به طور معمول حدود لاله گوش مشخص می گردد. بیماری های خودایمنی مانند سندروم شوگرن هم می توانند باعث ناهنجاری در غده پاروتید شوند. کمبود آب بدن، کم خوردن غذا و بعضی از داروها که بزاق را غلیظ یا کم می کنند، باعث افزایش بیماری های غده پاروتید می شوند. جراحی های انجام شده روی این ناحیه و بعضی از حرفه ها که با فوت کردن همراه است مانند نوازندگی سازهای بادی و شیشه سازی هم احتمال بیماری ها غده پاروتید را بیشتر می کنند. برای تشخیص بیماری های غده پاروتید پزشک متخصص گوش و حلق و بینی ممکن است علاوه بر معاینه، رادیوگرافی، سی تی اسکن یا سونوگرافی و ام آر آی از غده پاروتید درخواست نماید. همچنین با سیالوگرافی می توان مسیری که بزاق از غده پاروتید تا دهان را طی می کند، مشاهده نمود. اما هر بیماری غده پاروتید درمان خاص خود را دارد. از در آوردن سنگ بزاقی ریز با ماساژ غده پاروتید تا عمل جراحی روی غده پاروتید درمان ها متفاوت است. درمان عفونت باکتریال غده پاروتید هم با آنتی بیوتیک انجام می شود. گاهی عمل جراحی هم لازم می شود تا بتوان ترشحات چرکی را از پاروتید خارج ساخت. برای درمان سرطان غده پاروتید و تومورهای خوش خیم و بدخیم هم عمل جراحی، پرتودرمانی (رادیوتراپی) یا شیمی درمانی ممکن است کاربرد داشته باشند. دکتر علی کوهی دانش آموخته رشته فوق تخصصی جراحی گوش و حلق و بینی از دانشگاه استنفورد آمریکا آماده پذیرش بیماران مبتلا به بیماری های غده پاروتید در کلینیک خود واقع در تهران هستند.

منبع:

https://www.cedars-sinai.org/health-library/diseases-and-conditions/s/salivary-gland-disease-and-tumors.html

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/salivary-gland-cancer/symptoms-causes/syc-20354151